Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, jak opodatkować garaże

Wielu podatników zastanawiało się, dlaczego co roku płaci podatek od nieruchomości za garaż według wyższej stawki niż sąsiad z osiedla. Otóż, wszystko zależy od wyodrębnienia lub niewyodrębnienia własności miejsc garażowych w bloku. Czy to sprawiedliwe? Trybunał Konstytucyjny uznał, że nie, i właśnie potwierdził to w wyroku z 18 października 2023 r.

Chodzi o art. 1a ust. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy podatkach i opłatach lokalnych, które są sprzeczne z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych wywodzoną z art. 84, art. 217, art. 64 ust. 3 Konstytucji oraz zasadą poprawnej legislacji wywodzoną z tych przepisów.

Decyzję tę TK uzasadnił potrzebą zapewnienia stabilności budżetów samorządów. A więc istotą zarzutów było naruszenie m.in. dwóch zasad wynikających z Konstytucji:

1. proporcji między obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznoprawnych a prawem do własności i jej równej ochrony oraz

2. równego nakładania obowiązków podatkowych.

W praktyce jest tak, że garaże stanowiące przedmiot odrębnej własności, usytuowane w blokach, traktowane są jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według wyższej stawki niż budynki mieszkalne (9,71 zł od 1 m² powierzchni użytkowej).

Natomiast te przynależne do lokalu mieszkalnego opodatkowane są najniższą stawką podatku (1 zł od 1 m²). Różnica jest więc znaczna.

Takiemu podejściu przeciwstawiło się małżeństwo, które kupiło mieszkanie w budynku wielorodzinnym z miejscem postojowym w garażu wyodrębnionym jako samodzielny lokal niemieszkalny, dla którego prowadzona jest oddzielna księga wieczysta.

Sprawa przeszła przez wszystkie stopnie postępowania. Finalnie sprawą zajął się Trybunał Konstytucyjny

Trybunał uznał, że z punktu widzenia przepisów podatkowych brak jest podstaw, aby garaże w budynkach wielomieszkaniowych były traktowane jako kategoria niejednolita.

Oznacza to, że właściciele miejsc postojowych, powinni w świetle prawa być traktowani tak samo. Co więcej sędziowie argumentowali, że posiadanie miejsca garażowego stanowi immanentny element mieszkania, albowiem zaspokaja podstawowe potrzeby bytowe ludzi w zakresie zamieszkiwania.

Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest to, że niekonstytucyjne przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stracą moc obowiązującą od stycznia 2025 roku.

Podobnie, jak w przypadku ostatniego wyroku Trybunału w sprawie podatku od nieruchomości, odroczono utratę mocy obowiązującej przepisów ze względu na sytuację budżetową samorządów.

Dodatkowo sąd wskazał, że mogą być wznowione postępowania w sprawach podatników, którzy złożyli skargę do trybunału w takiej sprawie.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r. sygn. SK 23/19