Odpowiedzialność instytucji finansowej za straty poniesione w wyniku błędnej inwestycji trzeba udowodnić

Analiza zasad odpowiedzialności banku w konkretnej sprawie, a zwłaszcza ocena zasadności dochodzenia roszczeń od tego podmiotu, zależy silnie od stanu faktycznego. W niniejszej sprawie posiadam na tyle niewielką ilość informacji, że trudno o wszechstronną analizę możliwości pociągnięcia banku do odpowiedzialności.

Z przekazanego zarysu stanu faktycznego trudno wywnioskować, aby pracownik banku, nakłaniając do zakupu funduszy akcyjnych, wyszedł poza standardowe reguły kupieckie. Zakładam więc, że prowadząc rozmowę, nie przedstawiał nieprawdziwych informacji na temat zakładanej rentowności przedsięwzięcia, a tym samym nie dopuścił się oszustwa ani nie wprowadził Państwa w błąd. Inwestowanie w taki instrument finansowy jest obarczone poważnym ryzykiem, którego należy być świadomym w momencie podejmowania decyzji o zaangażowaniu własnych środków. Nie oznacza to jednak, że instytucje finansowe nie mają wobec klientów pewnych obowiązków informacyjnych.

W przypadku banków nad prawidłowym wykonywaniem tych obowiązków czuwa Komisja Nadzoru Finansowego. Komisja wydała uchwałę nr 99/09 z 18 marca 2008 r. w sprawie rekomendacji stosowania Kanonu Dobrych Praktyk Rynku Finansowego (http://www.knf.gov.pl/dla_rynku/kanon_praktyk/index.html). Niestety są one na tyle ogólnikowo sformułowane, że zaniedbanie ich stosowania wobec klienta nie może stanowić samodzielnej podstawy odpowiedzialności cywilnoprawnej.

Przepisy ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zabraniają stosowania praktyk mogących wprowadzić konsumenta w błąd, w szczególności poprzez:

• rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji lub
• rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd.

Sytuacja konsumenta jest przy tym o tyle lepsza, że ciężar dowodu, iż dana praktyka rynkowa nie stanowi nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd, spoczywa na banku, któremu zarzucone zostałoby stosowanie nieuczciwej praktyki rynkowej. Niemniej jednak należałoby dokładnie taką praktykę określić i opisać, a ponadto przedstawić dowody na jej istnienie.