Stratę zlikwidowanego zagranicznego oddziału spółki można rozliczyć w Polsce

Komentowany wyrok został wydany na tle następującego stanu faktycznego.

Spółka E. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. (dalej: spółka) wystąpiła z wnioskiem do ministra finansów o udzielenie pisemnej interpretacji podatkowej. Firma do końca 2011 roku działała na terytorium Słowacji poprzez oddział, który stanowił zakład w rozumieniu umowy pomiędzy Polską a Słowacją w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zgodnie z umową, oddział podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym wyłącznie na terytorium Słowacji. Działalność oddziału w latach 2007-2010 wygenerowała stratę podatkową. W 2011 roku oddział wykazał zysk, który został skompensowany częścią tej straty. Na koniec 2011 roku oddział nie miał zaległości podatkowych w stosunku do słowackich organów podatkowych, co zostało potwierdzone urzędowym zaświadczeniem. Oddział został wykreślony ze słowackiego rejestru sądowego 12 kwietnia 2012 r. ze skutkiem od 31 grudnia 2011 r. Faktyczna działalność oddziału zakończyła się w 2011 roku. W związku z likwidacją oddziału, jego ostatnim okresem rozliczeniowym w podatku dochodowym od osób prawnych był 2011 rok. W związku z tym spółka zadała następujące pytania:

• czy spółka będzie mogła rozliczyć stratę zlikwidowanego oddziału na zasadach przewidzianych w art. 7 ust. 5 ustawy o CIT?
• czy spółka będzie mogła w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych za 2011 r. (w którym nastąpiła likwidacja oddziału) rozliczyć stratę zlikwidowanego oddziału w zakresie, w jakim strata ta nie została ewentualnie uwzględniona w słowackim rozliczeniu oddziału za 2011 r., nie więcej niż sumę 50% straty poniesionej w każdym z poszczególnych lat podatkowych w okresie 2007-2010?

Zdaniem spółki ma ona prawo do wymienionych odliczeń. Spółka podniosła, że przez wzgląd na postanowienia art. 24 ust. 1 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT nie miała możliwości rozliczania w Polsce straty podatkowej oddziału. Oznacza to, że spółka zostanie opodatkowana w większym zakresie niż to wynika z rzeczywiście osiągniętego przez nią dochodu. W sytuacji natomiast, gdyby prowadziła podobną działalność za pośrednictwem oddziału położonego w Polsce, a nie na Słowacji, strata związana z tą działalnością mogłaby zostać uwzględniona w rozliczeniu podatku dochodowego przez spółkę. W ocenie spółki tego rodzaju interpretacja jest nie do pogodzenia z jedną z podstawowych zasad prawa wspólnotowego, jaką jest zasada swobody przedsiębiorczości.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Powołał się na przepisy art. 17 ust. 1 pkt 3, art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o CIT oraz art. 24 ust. 1 lit. a i art. 7 ust. 1 i 2 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, po czym stwierdził, że przepisy te nie przewidują możliwości odliczenia w Polsce strat, które powstały na skutek działalności gospodarczej prowadzonej przez zakład położony w Słowacji. Dochody i straty zagranicznego oddziału (zakładu) spółki podlegały bowiem opodatkowaniu bądź odliczeniu (rozliczeniu) wyłącznie w kraju, w którym znajdował się ten oddział (zakład), tj. na Słowacji. Zdaniem organu nie można zasadnie stwierdzić, że brak możliwości uwzględnienia takiej straty w Polsce jako państwie siedziby lub zarządu spółki narusza art. 49 TFUE.

Spółka zaskarżyła taką interpretacje do WSA w Krakowie, który niekorzystną dla niej interpretacje uchylił. Sąd stwierdził, że powołane przez organ interpretacyjny regulacje w sposób jednoznaczny uniemożliwiają odliczenie straty poniesionej przez zagraniczny oddział, którego działalność była zwolniona od opodatkowania na terenie Polski. Kwestia sporna w przedmiotowej sprawie sprowadzała się natomiast do rozstrzygnięcia czy przepisy polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są zgodne z prawem unijnym. Sąd uznał, że dla rozstrzygnięcia sprawy podstawowe znaczenie ma wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-414/06 Lidl Belgium. Sąd poddał analizie tezy tego wyroku i stwierdził, że likwidacja oddziału zagranicznego spółki, skutkująca niemożnością rozliczenia straty w polskim systemie podatkowym wymaga - w oparciu o zasadę swobody przedsiębiorczości (art. 49 TFUE) i test proporcjonalności - przyjęcia, że na gruncie art. 7 ust. 5 ustawy o CIT spółce przysługuje uprawnienie do rozliczenia w polskim systemie podatkowym straty wygenerowanej przez oddział, a niemożliwej do rozliczenia w tymże państwie z uwagi na całkowitą likwidację tegoż zakładu. Minister finansów zaskarżył ten wyrok do NSA, ale jego skarga kasacyjna została oddalona.