Skoro przyczyną dokonania korekty deklaracji był brak zapłaty należności wynikających z faktur będących podstawą dokonania rozliczenia VAT za miesiące, w których skarżący pełnił funkcje członka zarządu, to należy przyjąć, że jest to okoliczność będąca podstawą odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której stanowi art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej, gdyż dotyczy zaległości w rozumieniu art. 52 Ordynacji podatkowej.
Komentowany wyrok zapadł na tle następującego stanu faktycznego.
Stan faktyczny
Naczelnik urzędu skarbowego w M. orzekł o solidarnej odpowiedzialności B.K. (dalej: skarżący) jako byłego członka zarządu spółki L. z o.o. za zaległości w podatku od towarów i usług za poszczególne okresy rozliczeniowe wraz z odsetkami, a także z kosztami postępowania egzekucyjnego.
B.K. odwołał się od tej decyzji. Wskazał przy tym m.in., że wobec powołania zarządu uchwałą zgromadzenia wspólników spółki z 21 czerwca 2002 r. - sprzecznie z § 9 ust. 1 umowy spółki (tj. powołano zarząd dwuosobowy, czego nie przewidywała umowa spółki) - nie można go uznać za członka zarządu, ponieważ takiego organu skutecznie nie powołano. Podniósł również, że jego mandat do pełnienia funkcji członka zarządu spółki wygasł 2 kwietnia 2004 r., czyli wraz z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia przez niego tej funkcji - co wynika z treści art. 202 § 1 Kodeksu spółek handlowych. W ocenie skarżącego okoliczność, że po wygaśnięciu jego mandatu w dalszym ciągu podejmował czynności, tak jakby był członkiem zarządu, nie ma znaczenia, ponieważ jego mandat wygasł z mocy prawa.
B.K. odwołał się od tej decyzji. Wskazał przy tym m.in., że wobec powołania zarządu uchwałą zgromadzenia wspólników spółki z 21 czerwca 2002 r. - sprzecznie z § 9 ust. 1 umowy spółki (tj. powołano zarząd dwuosobowy, czego nie przewidywała umowa spółki) - nie można go uznać za członka zarządu, ponieważ takiego organu skutecznie nie powołano. Podniósł również, że jego mandat do pełnienia funkcji członka zarządu spółki wygasł 2 kwietnia 2004 r., czyli wraz z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia przez niego tej funkcji - co wynika z treści art. 202 § 1 Kodeksu spółek handlowych. W ocenie skarżącego okoliczność, że po wygaśnięciu jego mandatu w dalszym ciągu podejmował czynności, tak jakby był członkiem zarządu, nie ma znaczenia, ponieważ jego mandat wygasł z mocy prawa.
Wyrok WSA w Szczecinie
Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie utrzymał w mocy decyzję naczelnika urzędu skarbowego. Były członek zarządu zaskarżył ją następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Sąd administracyjny oddalił jednak skargę byłego członka zarządu, uznając działalnie organu podatkowego za prawidłowe.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
Sprawa znalazła swój finał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, który także oddalił skargę kasacyjną byłego członka zarządu, tym samym potwierdzając jego odpowiedzialność na podstawie art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki. Stosownie bowiem do wskazanego przepisu odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Komentarz eksperta
Przemysław Mańko
radca prawny
Spór w rozpoznawanej przez NSA sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia o solidarnej odpowiedzialności byłego członka zarządu spółki z o.o. za zaległości w podatku od towarów i usług, wynikłe z późniejszych korekt deklaracji VAT-7 za poszczególne okresy, w wyniku których zmniejszyły się kwoty zwrotu podatku. NSA, potwierdzając odpowiedzialność byłego członka zarządu, podkreślił m.in., że faktyczne wykonywanie obowiązków członka zarządu w spółce z o.o., nawet po formalnej rezygnacji, powoduje jego odpowiedzialność podatkową przewidzianą w art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej. Jednocześnie osoba, która faktycznie pełniła funkcję członka zarządu w okresie, w którym powstały zobowiązania podatkowe, nie może powoływać się na okoliczność, że jej mandat wygasł na podstawie art. 202 § 1 ksh dla uwolnienia się od odpowiedzialności. Z tych samych przyczyn nie może również odwoływać się do postanowień umowy spółki, wpisów do rejestru itp., które potwierdzają jedynie określony stan prawny lub formalny, który nie musi odpowiadać rzeczywistemu sposobowi zarządzania danym podmiotem w codziennym obrocie gospodarczym.
Przemysław Mańko
radca prawny
Spór w rozpoznawanej przez NSA sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia o solidarnej odpowiedzialności byłego członka zarządu spółki z o.o. za zaległości w podatku od towarów i usług, wynikłe z późniejszych korekt deklaracji VAT-7 za poszczególne okresy, w wyniku których zmniejszyły się kwoty zwrotu podatku. NSA, potwierdzając odpowiedzialność byłego członka zarządu, podkreślił m.in., że faktyczne wykonywanie obowiązków członka zarządu w spółce z o.o., nawet po formalnej rezygnacji, powoduje jego odpowiedzialność podatkową przewidzianą w art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej. Jednocześnie osoba, która faktycznie pełniła funkcję członka zarządu w okresie, w którym powstały zobowiązania podatkowe, nie może powoływać się na okoliczność, że jej mandat wygasł na podstawie art. 202 § 1 ksh dla uwolnienia się od odpowiedzialności. Z tych samych przyczyn nie może również odwoływać się do postanowień umowy spółki, wpisów do rejestru itp., które potwierdzają jedynie określony stan prawny lub formalny, który nie musi odpowiadać rzeczywistemu sposobowi zarządzania danym podmiotem w codziennym obrocie gospodarczym.
Podstawa prawna: Art. 52, art. 116 § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 613),
Art. 202 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1578).
Wyrok NSA z 17 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 798/14
Art. 202 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1578).
Wyrok NSA z 17 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 798/14
Autor: Przemysław Mańko, radca prawny
