Sprawdź, czy wynagrodzenie osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej podlega ochronie przed potrąceniami

Z takiej ochrony nie korzysta wynagrodzenie z umów o innym charakterze, a więc umów o dzieło czy umów-zlecenia. Te umowy są uregulowane w Kodeksie cywilnym (dalej: kc), który z kolei nie normuje kwestii ochrony wynagrodzenia przed potrąceniami. W tym zakresie należałoby stosować odpowiednie przepisy egzekucyjne, np. Kodeks postępowania cywilnego (dalej: kpc).

Wynagrodzenia z umów cywilnoprawnych nie są jednak objęte ochroną wynikającą z przepisów egzekucyjnych. Oznacza to, że np. komornik może w pełni zająć wynagrodzenie z umowy-zlecenia czy o dzieło jako „inną wierzytelność”. Tylko przy spełnieniu określonych warunków do takiego wynagrodzenia można częściowo zastosować przepisy Kodeksu pracy (dalej: kp). Mianowicie, z art. 833 § 2 kpc wynika, że wszystkie świadczenia powtarzające się, których celem jest zapewnienie utrzymania, korzystają z ochrony przed egzekucją w zakresie analogicznym do wynagrodzenia ze stosunku pracy. To ograniczenie w postępowaniu egzekucyjnym odnosi się również do wynagrodzeń z umów cywilnych, z tym że chodzi tu o umowy czasowe (nie jednorazowe), z których wynagrodzenie pozwala na nabywanie dóbr zapewniających wykonawcy i jego rodzinie minimum egzystencji. Ochrona tego wynagrodzenia sprowadza się do zastosowania kwot granicznych, np. 3/5 pensji, po odliczeniu składek i podatku, w razie zajęcia alimentacyjnego.

Wynagrodzenia z umów, które nie spełniają tych warunków, np. stanowią dodatkowe źródło dochodu, lub umowy jednorazowe nie są w ogóle chronione przed egzekucją.

Jednak mimo że wynagrodzenie z prac zleconych nie jest chronione i może być zajęte bez uwzględnienia kwot wolnych czy granicznych, to trzeba mieć na uwadze także wyłączenia spod egzekucji wynikające m.in. z art. 829 pkt 5 kpc. A zatem nie podlegają egzekucji:

• u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę - pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty,
• u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy - pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie.

Zatem, w treści zajęcia organ egzekucyjny powinien uwzględnić te ograniczenia w egzekucji. Wtedy zleceniobiorca zachowa przynajmniej część wynagrodzenia niepodlegającą egzekucji.

Wynagrodzenie wynikające z minimalnej stawki godzinowej przysługujące za realizację wskazanych umów cywilnoprawnych, podobnie jak wynagrodzenie za pracę, nabierze charakteru gwarancyjnego i alimentacyjnego i będzie podlegało szczególnej ochronie. Będzie się ona przejawiała:

1. zakazem zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej oraz przeniesienia go na inną osobę,
2. obowiązkiem wypłaty wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej w formie pieniężnej,
3. gwarancją otrzymywania przez zleceniobiorcę wynagrodzenia w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej w regularnych odstępach czasu - w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż jeden miesiąc - co najmniej raz w miesiącu.

Ponadto również wynagrodzenie obliczone w oparciu o minimalną stawkę godzinową będzie korzystało z ochrony w zakresie egzekucji jak wynagrodzenie za pracę, jeżeli w konkretnym przypadku będzie ono świadczeniem powtarzającym się, którego celem jest zapewnienie utrzymania.