Kobiet w ciąży i karmiących piersią nie zatrudnimy przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia (dotychczasowe brzmienie art. 176 Kodeksu pracy; dalej: kp). Wykaz tych prac określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Aktualnie jest to rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet.

Do tego artykułu zastrzeżenia zgłosiła Komisja Europejska, która uznała go za niezgodny z dyrektywą 2002/73/WE zmieniającą dyrektywę Rady 76/207/EWG z 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy. W opinii Komisji regulacja ta, odnosząc się do wszystkich kobiet, a nie tylko do kobiet w ciąży i karmiących piersią, jest przeszkodą w zapewnieniu równouprawnienia płci, szczególnie w zakresie dostępu do zatrudnienia.

Ponadto przepis zawierający upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia, zawarty w art. 176 kp, jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, gdyż nie zawiera wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego.

W związku z zastrzeżeniami Komisji zmieniono art. 176 kp, zawężając zakres podmiotowy tego przepisu wyłącznie do kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią.

Jednocześnie w § 2 art. 176 wprowadzono upoważnienie ustawowe do określenia przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, wykazu wymienionych prac, obejmującego:

• prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, oraz
• prace, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania
• z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania.

Rząd ma wskazywać te prace, kierując się aktualną wiedzą na temat wpływu warunków wykonywania pracy i czynników występujących w środowisku pracy na zdrowie kobiet, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Zgodnie z przepisami przejściowymi, dotychczasowe rozporządzenie zachowa moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 176 § 2 kp w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Nie będzie mogło jednak obowiązywać dłużej niż przez dziewięć miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy.